Thursday, April 18, 2024

Sünni tarixçilərin Şah İsmayılı günahlandırması

"Ümumi olaraq sünni tarixçilər, şiəlik üzərindən Şah İsmayılı günahlamaqda və türk dünyasını ikiyə böldüyünü iddia etməkdədirlər.


Bu iddia haqqsızdır. Şah İsmayıl, məzhəbi baxımdan zatən ikiyə bölünmüş bir Türklük təslim almışdır. Onun etdiyi şey, Farsları şiələşdirmək olmuşdur. Kitabda geniş izah etdiyimiz üzrə Şah İsmayıl öz çağını aşan bir Türklük şüruna sahibdir. Etdikləri ilə İranın Azərbaycan mərkəzli bir Türk dövləti olaraq yüksəlməsini təmin etmişdir.


Bir Türk dövləti quran və bu dövlətin yüzlərlə il Türk qalmasını təmin edən biri, necə Türklüyə zərər vermiş olar ki! Əsasən Osmanlı torpaqlarında yaşayan (Şərqi Anadolu) Türklərin böyük qismi Qızılbaş yaxud Bəktaşi, yəni şiə idi. Hətda bu müsbət 4/5 yəni 80% olduğuna dair dönəmdən qalan bəzi köçürmələr (Qaynaqlar) vardır.

İranda yaşayan Türklərində çox böyük bir qismi Qızılbaşdı. Gerçəkdə Türklüyə zərər verən isə Osmanlının siyasətləri olmuşdur.


Birincisi: Kürd tayfalarını Batumdan Cənuba doğru bir xətt şəklində məskunlaşma etmiş, Türkman torpaqlarını Kürd tayfalarına təslim edərək Türkman boylarını Kürt tayfalarının himayəsinə girməyə məcbur etmişdir. nəticədə Cənub-Şərq Anadoluda Türklük və Türkcə zəifləmişdir.


İkincisi, Türk sünniliyi ilə əlaqəsi olmayan Əməvi zehniyyətini Osmanlı dini düşüncəsində dominant qalmış, beləcə Türklük şüurunu sıxışdırmışdır. Ərəblik və Farslıq Osmanlıda etibar qazanmış Qızılbaşlıqla eyniləşdirilən Türklük alçaldılmış, Devşirmələrin (Türk olmayanlar) əli ilə Türkmanlar dəfələrlə qətliama məruz buraxılmışdır".


Qaynaq:

Ali Rıza Özdemir, "Türk Hakanı Şah İsmail" s.234-235


P.s türkmanlar tərəfindən Anadoluda 80 civarı üsyan olub. Bu üsyanlarda öldürülən türkman əhalinin sayını minimum olaraqca təxmin etmək mümkündür. Azərbaycanda Osmanlı tərəfindən öldürülən və yerlərindən qovulan türkmanlarsa bəlkə də 500 minə yaxındır.

---

Bir də çox deyilir ki, guya Osmanlı ilə burdakı bizə aid dövlətlərin orduları vuruşanda iki türk ordusu bir-biri ilə savaşıb: bu kökündən səhvdir. Osmanlı ordusu bir-neçə böyük Avropa səfəri (Viyana üzərinə yürüş kimi) xaric etnik türkləri hərbi xidmətə almayıb. Bütün ordu qapıkulu sistemi əsasında müsəlman olmayan xalqlardan dolanırdı.

No comments:

Post a Comment