Səfi xan Muğanlı


Səfi xan Muğanlı

Səfi xan Muğanlı  — Şahsevən elinə mənsub olan Cavad xanlığının dördüncü xanı, sərkərdə.

Rus hərb tarixçisi P.Butkov isə 1796-cı ilə dair məlumatlarında yazırdı ki, indi - 1796-cı ildə Cavad bölgəsində əksəriyyəti tərəkəmələrdən ibarət olan 470 ailə və ya 1410 nəfərdən ibarət kişi cinsli əhali yaşayır. Buranı Cavad qəsəbəsində əyləşən Səfi xan idarə edir. Kişi əhalinin sayı qədər qadın olduğunu qəbul etsək, onda təqribən Cavadda həmin dövrdə 2820 nəfərin yaşadığı bəlli olar. P. Butkovun məlumatı Cavad xanlığı Muğan mahalı əhalisinin ümumi sayına uyğun gəlir.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Zariyat və Cümə surələri

 Zariyat surəsi 1.Vəzzariyati zərva 2.Fəl hamilati vikra 3.Fəl cariyati yusra 4.Fəl mukassimati əmra 5.İnnəma tuadunə lə sadık 6.Və innəd dinə lə vakı 7.Vəs səmai zatil hubuk 8.İnnəkum lə fi qavlim muhtəlif 9.Yufəku anhu mən ufik 10.Kutiləl harrasun 11.Əlləzinə hum fi ğamratin sahun 12.Yəsəlunə əyyanə yəvmud din 13.Yəvmə hum alən nari yuftənun 14.Zuku fitnətəkum hazəlləzi kuntum bihi təstacilun 15.İnnəl muttəkıynə fi cənnativ və uyun 16.Ahızınə ma atahum rabbuhum innəhum kanu qablə zalikə muhsinin 17.Kanu qaliləm minəl ləyli ma yəhcəun 18.Və bil əshari hum yəstağfirun 19.Və fi əmvalihim hakkul lis saili vəl mahrum 20.Və fil ərdı ayatul lil mukınin 21.Və fi ənfusikum ə fə la tubrırun 22.Və fis səmai rizkukum və ma tuadun 23.Fə və rabbis səmai vəl ərdı innəhu ləhakkum mislə ma ənnəkum təntıkun 24.Həl ətakə hadisu dayfi ibrahiməl mukramin 25.İz dəhalu aləyhi fə qalu səlama qalə səlam kavmum munkərun 26.Fərağa ila əhlihi fə caə bi ıclin səmin 27.Fə karrabəhu iləyhim qalə ə la təkulun 2...
Read more

Ata tərəfdən nəslim

Image
Əcdadlarımın mənsub olduğu Saatlı (Səədli) oymağı orta əsrlərdə həm də indiki Ermənistanı əhatə etmiş Qaraqoyunlu dövlətinin Çuxursəəd əyalətinin əmiri Səədin adı ilə bağlı olub Arpa çayının aşağı axarı və Arazın sol sahili Çuxursəəd adlanmış bölgəsində türk ellərinin ümumi adı idi. Həmin ellər Əmir Səədə məxsus idi. Tarixi qaynaqlar Əmir Səəd övladlarının Qaraqoyunlu  (Baharlı oymağı) hökmdarlarıyla əmiuşağı olduğunu göstərir. Hər iki oymağ Oğuz xaqan dastanına görə oğuz türklərinin 24 boyundan biri və Mahmud Qaşqarlıya görə "Divanü Lüğat-it-Türk"dəki iyirmi iki oğuz bölüyündən dördüncüsü olan Yıva boyuna aid idi.  Oğuzların "Yıva boyu"nunun rəmzi Ağqoyunlular tərəfindən  Səədlilərin (Saatlıların) hökmranlığına son qoyulduqdan sonra elin bir hissəsi İrəvan əyalətinə, oradan da Qazax-Borçalı bölgəsinə və sonra Azərbaycanın Qarabağ və Şirvan əyalətlərinə səpələnmişdir. XVIII əsrin 50-ci illərinin sonlarında Qazax mahalında və qonşu Gürcüstan sərhədlərində feodal müna...
Read more

Qalaqayın

"Qalaqayın" etnotoponimi haqqında bir çox mülahizələr irəli sürürlər. Toponimi fərqli təhlil edərək ya ərəbdilli, ya da irandilli olduğunu iddia edirlər. Bunlardan ilki adından göründüyü kimi "möhkəm qala" mənasını ehtiva edir. Çünki, cənubdan hücumlar olurdu və qalanı dayanıqlı, möhkəm olduğuna görə bu cür adlandırırmışlar. Bu qala orta əsrlərdə istehkam qalası rolunu oynayırmış. Amma bizim mövzumuz toponimin mənşəyidir.  11-ci əsrdə qəznəvilər tərəfindən sıxışdırılan səlcuqlular qərbə doğru, Azərbaycana, indiki İrana, Anadoluya, İraqa və s. yayıldılar. Mərkəz Azərbaycan olduğundan həmin yerdə möhkəmlənmişdilər. Şimali Muğanda (Kür-Araz qovşağına yaxın) məskunlaşmışdılar. Sonralar Osmanlı bəyliyini (özlərinə aid konspirologiyasında) quracaq nəsil də bu ərazidə yaşamışdır. Özlərinə aid xanədan tarixində qayı boyu da məskunlaşan oğuz səlcuqluların tərkibində idi. Osmanlı xanədanı da özünü bu boya aid edirdi. Ehtimala görə Qalaqayın adı "qayının qalası" məna...
Read more